سوالات متداول

پیشنهاد می شود که در سنین آغاز رویش دندان های دائمی (6-7 سالگی) حداقل یکبار با مراجعه به متخصص ارتودنسی وضعیت دندانی و فکی کودک بررسی شود تا در صورت نیاز اقدام زود هنگام انجام گردد. در این سن هرچند که ممکن است درمان ارتودنسی شروع نشود، ولی می توان با اقداماتی ساده از ایجاد مشکلات در آینده و یا پیچیده تر شدن مشکل  پیشگیری کرد.

متاسفانه برخی با سوء استفاده از نگرانی بیماران نسبت به طول درمان ارتودنسی اقدام به تبلیغاتی با عناوین "مرتب کردن دندان ها بدون ارتودنسی"، "ارتودنسی سریع"، "ارتودنسی در یک جلسه"، و یا "ارتودنسی با لیرز" !!! می کنند. در این موارد در واقع با تراش دندانها در نواحی بیرون زده و اضافه کردن به دندانها با کامپوزیت یا لمینیت در قسمت های تورفته اقدام به رفع ظاهری بی نظمی دندانها می شود. حال آنکه این کار می تواند سبب آسیب جدی به دندانها گردد. انجام ارتودنسی هرچند که زمان بر است ولی از تراش و آسیب به دندانها می تواند پیشگیری کند.

زمان مناسب برای درمان ارتودنسی ثابت دربیشتر افراد وقتی است که تمام دندان های شیری کودک افتاده باشند و بیشتر دندان های دائمی وی (بجز سومین آسیای بزرگ یا همان دندان عقل) درآمده باشند که حدود سن 12 تا 14 سالگی می باشد. البته امروزه درمان ارتودنسی در بزرگسالان و سنین بالا نیز امکان پذیر است هرچند درمان این افراد ممکن است با محدودیت هایی روبرو باشد.

چنانچه کودک مشکل فکی داشته باشد، بهتر است که در سنین پایینتر و پیش از بلوغ رشدی برای درمان مراجعه کند چرا که زمانی که دندانهای دائمی کامل شده باشند، احتمالا برای درمان مشکلات فکی دیر خواهد بود و ممکن است نیازمند انجام جراحی فک در آینده باشد.

امروزه علت اصلی ایجاد یا تشدید بی نظمی در سنین اواخر نوجوانی را ادامه یافتن رشد فکی می دانند. درمورد نقش دندانهای عقل در کج شدن دندانهای جلویی (بخصوص فک پایین) اتفاق نظر وجود ندارد، با این وجود ممکن است در ایجاد این بی نظمی نقش کمک کننده ای داشته باشد. از این رو پیشنهاد می شود که اگر دندان عقل مشکلی از جمله نهفتگی، بی نظمی و یا پوسیدگی داشته باشد (صرف نظر از اینکه تمایل به ارتودنسی داشته باشد یا خیر) کشیده شود. در غیر این صورت دلیلی برای کشیدن آن وجود ندارد. 

دوره درمان ارتودنسی به شدت مشکل بستگی دارد و می تواند از چند ماه تا چند سال متفاوت باشد. به طور متوسط درمانهای ارتودنسی ثابت بین ۲-۱ سال طول می کشد. درمانهای ارتودنسی متحرک معمولا کوتاهتر هستند.

گاهی به کشیدن دندانها برای درمان ارتودنسی نیاز است. فضای خالی ناشی از کشیدن دندانها طی درمان، برای بهبود بی نظمی و یا جلو زدگی دندانها استفاده شده و کاملا" بسته می شود و مشکلی برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. از این رو جای نگرانی وجود ندارد.

درد دندان به معنای رایج که در سایر درمانهای دندانپزشکی مثل کشیدن یا عصب کشی دیده می شود در ارتودنسی اتفاق نمی افتد. درد درمانهای ارتودنسی خفیف ، گذرا و معمولا محدود به روزهای نخست درمان بوده و با مصرف مسکن های ساده مانند استامینوفن یا ایبوبروفن هر 6 تا 8 ساعت یکبار کاهش می یابد.

معمولا نیاز است که بیمار به صورت ماهیانه برای ادامه روند درمان خود به مطب مراجعه کند. البته فواصل جلسات درمانی بر اساس شرایط بیمار و طرح درمان وی ممکن است تغییر کند. همچنین اگر بین جلسات آسیبی به وسایل ارتودنسی یا بافتهای دهان برسد به ناچار نیاز به مراجعه زودتر خواهد بود.

هزینه درمان بیماران بستگی به فاکتورهای زیادی از جمله نوع درمان (ارتودنسی ثابت یا متحرک)، شدت مشکل، طول درمان، نوع وسایل استفاده شده در درمان، سابقه و تخصص درمانگر (دندانپزشک عمومی یا ( متخصص ارتودنسیدارد. هزینه درمان پس از معاینه کامل بیمار و بررسی رادیوگرافی های مورد نیاز برای هر فرد تعیین می شود که می تواند بصورت نقدی و یا اقساط ماهیانه پرداخت گردد.

برخی بیمه ها درمانهای ارتودنسی متحرک و ثابت را تحت پوشش خود دارند. از آنجائیکه بیمه ها و ارگانهای مختلف (از جمله شرکت نفت، صنایع فولاد، بانکهای مختلف، مخابرات ، ...) سیاستهای بیمه ای و نحوه پرداخت متفاوت دارند، لازم است قوانین بیمه تحت پوشش را از مرجع مربوطه مطلع شوید تا ما بهتر بتوانیم شما را در این زمینه یاری کنیم.

در درمان ارتودنسی  نه تنها مرتب کردن دندانها بلکه موارد دیگری مانند نحوه جفت شدن دندانهای بالا و پایین بر روی هم، انحراف از خط وسط صورت، اصلاح روابط فکی و اسکلتی مد نظر قرار می گیرد. بنابر این هر چند ممکن است عمده بی نظمی دندانها در یک فک بیمار باشد، ولی به دلیل توجه به دیگر مشکلات غیر از نظم دندانها بهتر است هر دو فک درمان شوند تا نتایج کامل بدست آید. 

طی درمان ارتودنسی نیاز است که بیمارملاقات های معمول خود را با دندانپزشک خانوادگی خود به منظور کنترل وضعیت دندانها از لحاظ پوسیدگی و نیز ارزیابی سلامت لثه ها داشته باشد.چنانچه دندانی حین درمان ارتودنسی دچار مشکلی شود بایستی در اسرع وقت درمان گردد و در صورت نیاز وسایل ارتودنسی موقتا از روی دندان مورد نظر برداشته و پس از درمان دوباره قرار داده می شود.

امروزه اگر ظاهر فلزی وسایل طی درمان ارتودنسی برای بیمار بویژه بزرگسالان قابل تحمل نباشد، استفاده از براکتهای سرامیکی همرنگ دندان مناسبترین شیوه می باشد. با این روش هرچند دیده شدن وسایل کاملا حذف نمی شود ولی با توجه به پیشرفت های چشمگیر در تکنولوژی ساخت این براکتها امکان داشتن زیبایی قابل قبول بدون کاهش قابل ملاحظه درکارایی فراهم می شود.

راه دیگر استفاده از سیستم لینگوال یا زبانی است که براکت ها پشت دندانها چسبانده می شوند. مزیت عمده این سیستم دیده نشدن آنها حین صحیت کردن یا لبخند بیمار است. مشکلات صحبت کردن، جویدن، آزردگی زبان، احتمال بالاترجدا شدن براکت ها، رعایت بهداشت مشکلتر، درمان طولانی تر، پیچیدگی درمانی بیشتر و به ناچار هزینه بالاتر از معایب آنهاست. به علاوه نیازمند تکنولوژی پیشرفته لابراتواری برای داشتن کارایی مناسب است که متاسفانه در ایران هنوز در مراحل مقدماتی است. از این رو تنها برای موارد محدودی قابل توصیه می باشد.

روش دیگر استفاده از پلاکهای ارتودنسی شفاف (نامرئی) جهت ردیف کردن دندانهاست. این شیوه نیز با توجه به اینکه نوعی پلاک متحرک است کارایی ارتودنسی ثابت را نداشته و تنها در مشکلات ساده تر پیشنهاد می شود.